بررسی مقابله ای پدیده در زبان فارسی و انگلیسی و چگونگی آموزش آن به فراگیران انگلیسی زبان

زبانشناسان ممکن است بنا به دلایل مختلفی زبانها را با یکدیگر مقایسه کنند. اگر دو یا چند زبان را برای پی بردن به اشتراکات و اختلافات آنها با هم مقایسه کنند، این کار معمولا در حوزه زبانشناسی مقابله ای (contrastive linguistcs) قرار می گیرد. روش و فن توصیف در زبانشناسی مقابله ای به تحلیل مقابله ای (contrastive analysis) تعبیر شده است . تحلیل مقابله ای برای مشخص کردن دقیق مشکلاتی که فراگیران هنگام یادگیران زبان خارجی با آن روبرو می شوند، سود مند است . همچنین نقش مهمی در آموزش ، ارزیابی، و تهیه و تدوین مواد درسی دارد. اما باید در نظر داشت که تحلیل مقابله ای هیچگونه شیوه و راهکاری برای آموزش زبان پیشنهاد نمی کند، بلکه فقط ماهیت آموزش را برای روش شناسان مشخص می کند و صرفا با استفاده از آن آموزگاران زبان به چگونگی تدریس زبان دست می یابند. این پژوهش ابتدا بر آنست که پدیده نفی را در ساختارهای نحوی زبانهای انگلیسی و فارسی با یکدیگر مقایسه و مورد بررسی قرار دهد، و سپس بر اساس صورتهای مشکل ساز (problematic) به چگونگی آموزش این پدیده در رفع مشکلات زبان آموزانی که قصد فراگیری نفی زبان فارسی را دارند بپردازد. پرسشی که در این بررسی سعی شده تا به آن پاسخ داده شود، این است که آیا تفاوتهای دو زبان فارسی و انگلیسی تاثیری در یادگیری زبان فارسی بوسیله فراگیران انگلیسی زبان دارد یا خیر. برای این منظور از سه فرضیه اساسی درباره یادگیری زبان دوم، یعنی فرضیه قوی (strong version)، فرضیه ضعیف (weak version)، و فرضیه معتدله (moderate) (کشاورز، 1370 ص 7) که مطرح شد، فقط به فرضیه نخست اتکا شده است تا ساختارهای نفی را در همین قالب مورد بررسی قرار دهیم. از اینرو آزمونی برای دانش آموزان انگلیسی زبان پایه های مختلف تهیه و به اجرا در آمد تا مشکلات آنان در یادگیری این پدیده مشخص گردد. از این دانش آموزان خواسته شد تا انواع جملات منفی نوشته شده انگلیسی را به زبان فارسی ترجمه کنند تا خطاهای احتمالی حاصل از تولید آنها مورد بررسی قرار گیرد. بررسی خطاها نشان داد که پدیده نفی در زبان انگلیسی بسیار پیچیده تر از فارسی است و بیشتر فراگیران فرآیند منفی سازی را به خوبی یاد گرفته اند و در مواردی از این فرآیند هم در فعل ساده و هم در فعل مرکب استفاده کرده اند. از این رو می توان نتیجه گرفت که فرآیند منفی سازی برای فارسی آموزان انگلیسی زبان بطور نسبی آسان بوده و در مقایسه با بسیاری از ساختارهای دستوری دیگر مانند حروف تعریف ، شخص و شمار سریع تر فراگرفته می شود. با این همه، مواردی چون جایگاه نشانه نفی، نفی مکرر (double negative)، عناصر و قیدهای منفی کننده، جمله های سوالی-منفی و وجود ابهام در برخی از ساختارهای منفی فارسی و انگلیسی از جمله پدیده هایی هستند که ممکن است موجب بروز اشکال در یادگیری شوند. در بخش سه این موارد مورد بررسی قرار خواهند گرفت . بخش چهارم به تجزیه و تحلیل خطاهای تولید شده خواهد پرداخت و بخش آخر نیبز پیشنهاداتی را مبنی بر چگونگی آموزش این پدیده در خود خواهد داشت . همچنین، با توجه به پیش بینی های بر آمده از مقابله دو زبان، مشخص خواهد شد که در پاره ای از موارد با خطاهای روبرو می شویم که هرگز بوسیله تجزیه و تحلیل مقابله ای پیش بینی نشده اند. در جریان کار مقابله پدیده نفی در هر دو زبان، گونه های گفتاری و نوشتاری معیار، ملاک قرار خواهند گرفت و در این میان آنان انگلیسی به عنوان زبان مبدا و فارسی زبان مقصد منظور خواهند شد.